Namevcut olmaya yüz markajcı ön meyvelerini çoğaltıyorlar

RİZE – Rize’de yok olmaya beniz markajcı yöre meyveleri kadınlar yoluyla aşılanarak çoğaltılıyor.

Rize’nin Fındıklı ilçesinde Ziraat Odası’nın 2016 yılında başlattığı proje ile gelişigüzel yöreye ilişik yok olmaya yüz tutmuş meyveler aşılanarak çoğaltılıyor. Kültür Odasında çalışamaya başlayan 19 karı üzere Yalova’dan Rize’ye mevrut aşıcılar, kadınlara aşılamanın bittabi yapılacağını öğretti. Telkih yöntemini öğrenen kadınlar evde edep etmek yerine Kültür Odasına ait bahçeye gelerek dikme aşılaması yapmaya başladı. Kadınlar aşılamanın yanında fidanların budamalarını ve temizliklerini yaptıktan bilahare satışa amade ağıl getiriyor. Yapılan projeyle birlikte 2016 yılından bu zamana kadar toplamda 82 bin amut aşılandı.

“Yalova’dan istekli aşıcılar getirttik ve meyve aşılatmaya başladık”

Yok olmaya yüz tutan civar meyvelerini tekrardan çoğaltmak üzere telkih yöntemini öğrenmek üzere heveskâr takım getirdiklerini söyleyen Fındıklı Ekincilik Odası Başkanı Mehmet Yüksek Ödemiş “İzmir Ödemiş’ten ve Yalova’dan ürün fidanı getirttik ve rekiz satmaya başladık. O süreçte çiftçilerimizin bize geleneksel fidanlar sordu. Müşteriler çıpa elmayı, laz elmasını, laz armutunu, hececülü, eğrisap yok mu? kadar bu yöreye ait fidanları meyveleri sorduğu dikkatimizi rezerv bizde sebep zat meyvelerimizi çoğaltmayalım diyerek düşündük. Hem bile bulunmayan olmaya yüz tutmuş meyveler için Yalova’dan aç aşıcılar getirttik ve kâr aşılatmaya başladık” dedi.

“2016’dan bu yana 82 bin dikme aşıladık”

2016 yılında başladıkları projede şu esas kadar 82 bin rekiz aşıladıklarını belirten Ödemiş, “Sonuç aşılamaya 2016 yılında başladık. 2016’dan bu yana 82 bin rekiz aşıladık. Bunların tümü köydeki lokal meyvelerimiz. Yaklaşık bugüne büyüklüğünde 60 zümre bulduk. Köylerde bunları çoğalttık ve öncelikle Fındıklı’daki üyelerimize daha sonradan memleket dışındaki diri Adapazarı’ndan Sinop’tan Türkiye’nin nerdeyse bütün illerinden talepler oldu. Ancak bu taleplerin bütünü bizim Rizeli Trabzonlu ve Artvinli hemşerilerimiz. Yıllar geçmiş buradan taşınmışlar göç etmişler amma buradaki laz elmasının tadı onların aklında. Damağında kaldığı için oralardan çokça pahal talepler geldi. Telkih sürecinde arkadaşlarımız istihdam ettik. 19 eş istihdamı yaptık. Bu ürettiğimiz meyveler arkadaşlarımızın ürettiği diyelim. Onların vasıtasıyla üretildi, tığ hemen orkestra şefliği yaptık. Arkadaşlarımız üretti ve kendi istihdamlarını kendileri sağladılar. Kaybolmaya beniz tutmuş sonuç fidanlarından yaklaşık 2 bahçede 300 fidanın üstünde fidanımız var ve buradaki amaçla 100 yıl bilahare çeşitleri hangi köyde bulurum diye niteleyerek aramayacak ati ve Fındıklı Kültür odasının dikme bahçesinden alıp çoğaltabilecek” şeklinde konuştu.

“Meyveleri ilkah etmek bambaşka tıpkı duygu”

Meyveleri aşılayarak meyve veren ağaçlardan yiyenlerin kendilerini anmalarının ayrımlı benzeri his olduğunu ifade fail Gülşen Ergüven ise “Aşılamada Muasır ustamız gelince hafta sonları gelince kat alarak satışlarda her kalem aynı şeyde yararlanıyoruz. Meyveleri ilkah etmek apayrı aynı önsezi. O duyguyu devam etmek çok ayrımlı benzeri madde. Tıpkı asıl yavrusunu büyüterek geliştirerek evlendirip torunu kaldırmak kadar tıpkısı öz bu de kendi evimizden zat ilkah büyümesi ve meyve vermesi bu ihtisas apayrı tıpkı zümre duygudur ve ilerde torunlarımız yaşlılar yaşlandıkça bizi anmaları, bizden şu emanet ayn aşı yaptı denmesi ve etraftaki dua ahzetmek çok ayrımlı tıpkısı ihtisas” ifadelerini kullandı.