Ekincilik ve Orman Bakanı Birim Kirişci, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in istifham önergesine verdiği yanıtta; Ekinci Anahtar Sistemi’hangi (ÇKS) mukayyet maraba sayısının 2021 yılında 2 milyon 173 bin, 2022 yılında ise 18 Orak Ayı itibarıyla 2 milyon 34 bin olduğunu belirtti. Kirişci’nin yanıtını değerlendiren Gürer, “Tarımda çiftçinin sayısı her an düşüyor. Zira ekinci ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda yaş ortalamamız 55’in üzerinde, gençler tarıma yönelmiyor. Mahsul artışı ve dış alım ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Amma bu sürdürülebilir benzeri boyut değil” dedi.
Ekincilik ve Orman Bakanı Kirişci, CHP Niğde Mebus Gürer’in 27 Haziran’birlikte verdiği soru önergelerine cevap verdi. Gürer evvel önergede “2021 ve 2022 yılında Dikici Vasıta Sistemine kayıtlı maraba sayısı birçok olmuştur? Ürününü TARSİM’e sigorta ettiren rençper sayısı kaçtır? Lisanslı depoculuktan yararlanıp ürününü depolayan çiftçi sayısı kaçtır? Lisanslı depoda ürünü koruma yazar yayın karşılığı bankalardan kredi kullanan rençper sayısı kaçtır” diye niteleyerek sormuştu.
Gürer’in önergesini yanıtlayan Nazır Kirişci, 2021 üretim yılında ÇKS’ye 2 milyon 173 bin 9 kayıtlı çiftçi olduğunu, 18 Temmuz itibariyle 2022 üretim yılında ise 2 milyon 34 bin 571 fellah olduğunu açıkladı. TARSİM’e ürününü sigorta ettiren üretici/işletme sayısının 2020 yılında 580 bin 850, 2021 yılında ise 656 bin 935 olduğunu belirten Kirişci, Lisanslı Depolarda Yayın Depolama Icar Desteği alan üretici sayısının 2018-2022 yılları ortada 113 bin 298 olduğunu bilgisini verdi.
GÜRER: CALI BAL İLE İLGİLİ 2021 VE 2022 YILINDA BAKANLIĞA KAÇ İHBAR GELDİ?
Gürer, ayrıksı soru önergesinde de Kirişci’ye “Arıcılık Sigortası kapsamında, Arıcılık Anahtar Sistemine (DINGIL) mukayyet plakalı karaca kovanların ülkemizde sayısı kaçtır? Kaç müstahsil ÇKS ve TARSİM kapsamında teminat kapsamına alınmıştır? Arıcıların küsurat girdi maliyetleri ve taşımalık giderleri ile ilişik aynı destek düzenlemesi sağlanacak mıdır? Cali bal ile ilgilendiren 2021 ve 2022 yılında Bakanlığa kaç ihbar mevrut kaç kitap tağşiş kapsamında toplatılmıştır?” sorularını yöneltmişti.
KİRİŞCİ: AKS’YE KAYITLI 8 BİN 116 ÜRETİCİNİN KOVANI SİGORTALANMIŞTIR
Kirişci ise bu soru önergesine, şu yanıtı verdi:
“01/01/2021-31/12/2021 tarihleri beyninde Arıcılık Taşıt Sistemine (AKS) mukayyet 8 bin 116 üreticinin kovanı sigortalanmıştır. 01/01/2022-17/07/2022 tarihleri beyninde 39 skor poliçe çarkıt tip kapçık sigortalanmıştır. Arıcılık Pusat Sistemine (DINGIL) kayıtlı üreticilerimiz yıl boyunca kovanlarını sigortalatabilmektedir.
Arıcılık potansiyelinin ekonomiye kazandırılması ve muhtemel hedeflere ulaşılması Bakanlığımızın bildirme makro amaçlarından biridir. Bu doğrultuda arıcılıkta kalite ve sürdürülebilirliği ulaşmak amacıyla arıcılık sektörüne 2003 yılından itibaren bitmeme eden arıcılık desteklemeleri 2009 yılından itibaren arılı kapçık başına verilmektedir.
Bakanlığımız resmi taharri görevlileri aracılığıyla yapılan denetim ve kontroller neticesinde; laboratuvar sonucuyla imitasyon yahut tağşiş yapıldığı kesinleşen besin üreten firmalar, Bakanlığımız resmi internet sitesinde kamuoyuna duyurulmaktadır. Ayrıca imitasyon/tağşiş yaptığı belirleme edilen firmaların bu ürünleri toplatılmaktadır.”
GÜRER: 20 MİLYON NÜFUSUMUZ ARTMIŞ, 700 BİN ÇİFTÇİ SAYIMIZ AZALMIŞ
Kirişci’nin yanıtlarını değerlendiren Gürer, şu açıklamayı yaptı:
“Tarımda sorunlar giderek derinleşiyor. beraber fellah sayımız de seçkin yıl düşüyor. 2003 yılında nüfusumuz 65 milyon iken ÇKS’ye yapılan rençper sayımız 2 milyon 765 bin imiş. Icra Vekili’a sordum. 2022 yılı ağustos ayında nüfusumuz 84 milyona geldiğinde ÇKS’ye yapılan maraba sayımız 2 milyon 34 bine sakıt. 20 milyon nüfusumuz artmış, 700 bin çiftçi sayımız azalmış. 2019 yılında ÇKS’ye yapılan çiftçi sayımız 2 milyon 264 destek. 2021 yılında 2 milyon 173 bine geriledi. 2022 yılında 2 milyon 84 bine düştü.
Ekinci sayımızdaki düşüş ayrıca Içtimai Asayiş Kurumu’na kayıtlı rençper sayısına üstelik yansıdı. 2019 yılında 1 milyon 692 bin olan SGK’ya kayıtlı çiftçi sayısı, 2021 yılında 551 bin 610 kişiye kadar geriledi. Bu dahi gösteriyor kim tarımda çiftçinin sayısı her an düşüyor. Zira ekinci ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda gözyaşı ortalamamız 55’in üzerinde, gençler tarıma yönelmiyor. Ürün artışı ve ithalat ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Ama bu sürdürülebilir aynı kapsam değil. Giderek tarımda sorunlar derinleşiyor. Maraba sayısının azalması bunun konkre göstergesidir.
“ÇİFTÇİ ÇKS’YE KAYIT OLAMIYOR”
Sadece şeker hastalığı pancar çiftçisi bir yılda 20 bin kişiden aşkın azalmış. Bakanların vermiş olduğu yanıtlardan boyut kısık adına itidalli yerde. Sorunun çözümü, çiftçinin cazibedar kılınması. Antrparantez, yer sahibi çiftçiler ÇKS’ye pusat yaptırabiliyor. Yani teşrinievvel özne, o tarlayı süren, dinamik, ürün düz dikici ÇKS’ye araç olamıyor. Bu dahi desteklerin tarla sahibine gitmesine hastalık oluyor. Bunun yansıması de çiftçinin majör bölümü TARSİM’e araç yaptıramadığı amacıyla küresel ısınmadan, tabii afetlerden, tırtıl, çekirge kabil hayvanların yarattığı zararlardan ne efsus kim teşrinievvel yapanlar kâr sağlayamıyor. Zira TARSİM’e kayıtlı olmadığı üzere bunlara direkt destek bile verilmiyor.
Anbean ülkemizde gıdaya erişimde kalan sorunlar, iktidarın ne eyvah ki gündeminde namevcut. Müstahsil, banko girdi maliyetleri düşürülerek henüz ucuza istihsal yapabilmeli. Sorunlarına okkalı, somut çözümler üretilmelidir.”
