Türkiye Tarım Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2022 yılı üzere Maraba Anahtar Sistemi’ne (ÇKS) kaydolan üreticilerden üçte birinin henüz yeni gün için başvuruda bulunmadığını belirterek, “Bu nedenle 31 Boşluk 2022’dahi bitecek 2023 yılı ÇKS kaydı referans süresi uzatılmalıdır.” ifadesini kullandı.
Bayraktar, bağlanmış açıklamasında, ÇKS Yönetmeliği’nin Resmi Gazete’nin 23 Ilkgüz tarihli sayısında yayımlanan Reisicumhur Kararı ile değiştirildiğini ve ÇKS müracaat döneminin 4 ayla sınırlandırıldığını bildirdi.
Gelecek yıla müteveccih ÇKS başvurularının, bakir talimatname çerçevesinde 31 Meyan’ta sona ereceğini hatırlatan Bayraktar, Ekincilik ve Orman Bakanlığının “tarımda dijitale geçiş” uygulamasıyla toprak beyanında ve melfuf belgelerinde farklılık sıfır çiftçilerin başvurularını e-Şevket üzerinden kabul etmeye başladığını kaydetti.
Bayraktar, ayrıksı çiftçilerin müracaat belgelerinin önceki yıllarda olduğu kadar basar vasıtasıyla tamamlandığını ve çiftçilerce Bakanlığın devlet/kaza müdürlüklerine tasdik edildiğine dikkati çekerek, “Bu sene yapılan eskimemiş uygulamalara çiftçilerimiz yeterince ahenk sağlayamıyor. Alelhusus uygulamanın ilk yılı olması zımnında e-Çap başvurularında sık sık cümle sorunu yaşanıyor. 2022 yılında 2 milyon 172 bin 974 çiftçinin toplanmış 15,3 milyon hektar tarım alanı ÇKS’ye kaydedildi. 2023 tarımsal istihsal dönemi amacıyla ise odalarımızdan alınan bilgilere göre bugüne kadar tahminî 1 milyon 460 bin çiftçinin, 10,6 milyon hektar alanının kaydı yapıldı.” değerlendirmesinde bulundu.
“Başvuru süresi uzatılmalı”
ÇKS kaydını yaptırmayan çiftçilerin desteklerden yararlanamadığını, ekincilik sigortasını yaptıramadığını ve düşük faizli emniyet kullanamadığını vurgulayan Bayraktar, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Türkiye’üstelik işlenen toplam tarım alanının 23,5 milyon hektarken ÇKS’ye kayıtlı alanın 15,3 milyon hektar olduğu bilgisini verdi.
Bayraktar, temas sene Türkiye’bile sayı farkı 8,2 milyon hektar ekincilik arazisinin anahtar altına alınamadığının altını çizerek, şunları kaydetti:
“ÇKS’ye kaydolamayan 8,2 milyon hektar tarım alanı, intikali yapılamamış, hissedarlar arasındaki mesail veya arazilerin çokça hasis olması dolayısıyla işlense üstelik ÇKS’ye kaydettirilmeyen, tembel ekincilik alanları ve ecrimisille işlenen hazne arazilerinden oluşuyor. Ekincilik Odaları Bilgelik Sistemi’ne (ZOBİS) göre, 2022 yılında kültür odalarımıza mukayyet adına, zirai üretime devam fail 5 milyon 186 bin 206 çiftçi varken ÇKS’ye mukayyet dikici sayısı 2 milyon 172 bin 974’dür. Bu rakamlara göre ülkemizde istihsal eden çiftçilerin yüzdelik 58’inin ÇKS kaydı bulunmuyor. Müracaat süresinin bitmesine bodur aynı müddet kalmasına karşın 2022 yılında ÇKS’ye kayıt özne çiftçilerin kısaca üçte biri elan referans yapmadı. Bu nedenle 31 Fasıla 2022’de bitecek 2023 yılı ÇKS kaydı referans süresi uzatılmalıdır.”
