Veri: ESRA ALUS Azrail: SADIK KARAKULOĞLU
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Avrupa Ticaret ve Endüstri Odaları Birliği (Eurochambres) ev sahipliğinde düzenlenen AB-Türkiye Efdal Seviyeli İş Diyaloğu toplantısında konuşan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “Bilcümle dünya haddinden fazla eke ayrımsız değişimden geçiyor. Bu kritik noktada Türkiye ile SUTAŞ’nin elan mail aksiyon birliğine ihtiyacı var. KEZ-Türkiye Gümrük Birliği’nin işleyişinin derinleştirilmesi ve iyileştirilmesi, ticari ve küresel değer zincirlerinden en faziletkâr faydayı kullanmak için hayati ehemmiyet taşımaktadır. İki tarafın da mevcut Gümrük Birliği’ni derinleştirerek bu fırsatı değerlendireceğinden eminim” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambres) iş birliğiyle planlı DENIZ-Türkiye Yüksek Seviyeli İş Diyaloğu toplantısı İstanbul’birlikte yapıldı.
Eurochambres Başkanı Luc Frieden ve TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun aile sahipliğindeki toplantıya, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Dışişleri Nazır Yardımcısı ve Avrupa Birliği (DENIZ) Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, Avrupa Birliği Komisyonu’nun genişlemeden mesul üyesi Oliver Varhelyi ile hisse senedi dünyası örgütlerinden peş düzey katılma oldu.
İş dünyasından da Aut Kazançlı İlişkiler Müesses (DEİK) Başkanı Başarmış Olpak, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Umumi Başkanı Bendevi Palandöken, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Umumi Heyet Başkan Yardımcısı Mehmet Periyot, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Umumi Heyet Başkan Yardımcısı Serpil Veral ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Umumi Heyet Komutan Vekili Suat Çalbıyık, Bağımsız Milletvekili Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Diplomatik İlişkiler Komisyonu Başkanı Osman Nuri Önügören, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Komutan Vekili Fikret Kileci, Türkiye Eş Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı Emine Fazilet, İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ile TOBB Karı Girişimciler Müesses Başkanı Nurten Öztürk’ün beraberinde yabancı gelişim insanları üstelik katıldı.
Toplantının açılışında konuşan Nazır Muş, Türkiye ile AKARSU’nin daha mümasil aksiyon birliğine ihtiyacı olduğunu belirtti. Bakanı Muş, şunları söyledi:
“TARAFLAR ARASINDAKİ İŞ BİRLİĞİNİN İSKELETİNİ ANKARA ANLAŞMASI VE GÜMRÜK BİRLİĞİ OLUŞTURDU: Türkiye ile AKARSU arasında ticaret, güvenlik, kafile ve enerji üzere birçok alanı havi ayrıntılı kesiksiz ve kebir iş birliği bulunuyor. Tekmil bu alanlar beyninde tecim, Türkiye ile SU arasındaki ilişkilerde merkezi bir role eş. Yanlar arasındaki aksiyon birliğinin iskeletini Ankara Anlaşması ve Gümrük Birliği oluşturdu.
SUTAŞ İLE TİCARET HACMİNİN BU YIL SONUNA BÜYÜKLÜĞÜNDE 200 MİLYAR DOLARA ULAŞMASINI BEKLİYORUZ: Gümrük Birliği döneminde AKARSU ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi tahminî 6 hatim arttı. Bu yılın böylece ticaret hacminin 200 bilyon dolara ulaşmasını bekliyoruz. Rekabet politikası ve fikri mülkiyet hakları üzere birçok alanda ortak tecim politikası ve mevzuatların uygulanması sebebiyle Gümrük Birliği’nin entegre değer zincirlerinin kurulması sağlandı. Gümrük Birliği’nin 25 yılı tamamlandı. SUTAŞ ve Türk şirketleri bu bağlamda hem AB’üstelik hem birlikte Türkiye’üstelik istihdam ve kuma zenginlik yarattı. Ancak bu süreçte dünyanın çekicilik merkezleri değişti.
DEĞER ZİNCİRLERİNİN FARKLI SEKTÖRLERDE GENIŞLIK GÜVENLİĞİ İÇİN KRİTİK OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ: Covid-19, acun ekonomisinin ağırbaşlılık merkezinin değişmesi, dijitalleşme ve abuhava değişikliği kullanılmamış zorluklar ve paradigmaları ortaya çıkardı. Bu perspektif süresince özellikle Türkiye-SUTAŞ ilişkilerinin geleceğini şekillendiren dört anne noktayı dikkate almamız gerekiyor. Öncelikle, jeopolitik, konuşu güçlükler ve hazırlık zincirlerinde süregelen güçlükler var. Nedeniyle değer zincirlerinin değişik sektörlerde sunu güvenliği amacıyla kritik olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, Türkiye ile DENIZ arasındaki kâin hesaplı entegrasyonun, ticareti siper açısından çok büyük olduğunu düşünüyorum. İş dünyalarının tedarike tabiiyet ve üçüncü ülkelere tabiiyet konusunda elimizi güçlendirdiğini düşünüyorum.
TÜRKİYE BM İLE İŞ BİRLİĞİ YAPARAK GIDA GİBİ HAYATİ UNSURLARA ULAŞTIRMASINI TÜRLÜ KILDI: Türkiye ile SUTAŞ arasındaki yakın iş birliği Ukrayna ve Rusya arasındaki ihtilaf bağlamında daha da şanlı arkaç geldi. Türkiye’nin barışı bünye etmeye müteveccih çabalama göstererek azık ve erke krizini çelmek üzere elinden geleni yaptı. BM ile iş birliği gerçekleştirerek gıda kabilinden dirimlik unsurların Karadeniz üzerinden ulaştırmasını gibi kıldığını söyledi.
DİJİTAL EKONOMİ KONUSUNDAKİ İŞ BİRLİĞİMİZİ ARTIRMALIYIZ: Üçüncü yasakçı yerine; 21. yüzyılda dijitalleşme acun ticaretinde öne artık. Kâin Gümrük Birliği kapsamında sıfır e-ticaret ve dijitalleşme gibi konular, Gümrük Birliği’ne şu zaman karışma değil. Bunlar alışılagelen ticaret büyüklüğünde makro kuzuluk geldi. Sayısal ticaretin global ayar zincirlerindeki öneminin artması sonucu bitiren ilişkilerinde bunun riski olduğunu almak zorundayız. Iri dijital platformlar hisse senedi gücünü kötüye kullanabiliyor, bilgelik sızması ve ticari manipülasyonlar meydana gelebiliyor. Bunların kâffesi hem millî hem birlikte arsıulusal düzeyde ilgilenilmesi müstelzim mesail. Sayısal iktisat konusundaki gelişim birliğimizi bırakmak; bu alandaki potansiyelden yararlanmamızı ve bu riskle başa çıkmayı kolaylaştıracaktır.
TÜRKİYE’NİN SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR EKONOMİYE GEÇMESİ SAĞLANACAK: KEZ iklim değişikliği ile savaşım noktasında Yeşil Mutabakat yardımıyla global liderliği üstlendi. Türkiye da abuhava değişikliği ile mücadelede global çabalara enerjik bir şekilde katkıda bulunmaya azimli. Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı onaylamasından ve 2053 için net sıfır hedefini zar etti. Türkiye’nin sürdürülebilir bir ekonomiye geçmesi sağlanacak.
DAHA YAKIN İŞ BİRLİĞİ YAPMAYA İHTİYACIMIZ VAR: Hep acun haddinden fazla önemli tıpkısı değişimden geçiyor. Bu eleştiri noktada Türkiye ile AB’nin elan mümasil aksiyon birliğine ihtiyacı var. AKARSU-Türkiye Gümrük Birliği’nin işleyişinin derinleştirilmesi ve iyileştirilmesi, ticari ve global derece zincirlerinden yeryüzü yüksek faydayı fethetmek üzere hayati önem taşımaktadır. İki tarafın de bulunan Gümrük Birliği’ni derinleştirerek bu fırsatı değerlendireceğinden eminim.
İÇİNDE BULUNDUĞUMUZ MEÇHUL SULARDA BAŞARILI ALMAK İSTİYORSAK BİRLİKTE HAREKET ETMELİYİZ: Yanlar teşrikimesai yapmalılar. Toptan iktisat ve jeopolitik gelişmeler hem bölgemizde hem dahi dünyada geleceğimizi şekillendirmek için harekete geçmemizi gerektiriyor. İçinde bulunduğumuz belgisiz sularda kudretli koyulmak istiyorsak gelişigüzel hareket etmeliyiz. Tığ hususi ilişkimizi yükseltmek ve derinleştirmek amacıyla temas çeşit çabayı göstermeye hazırız.”
Dışişleri Nazır Yardımcısı ve Avrupa Birliği (AB) Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, toplantıyı İstanbul’birlikte düzenlemekten duydukları memnuniyeti dile getirerek, DENIZ Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Oliver Varhelyi Türkiye’birlikte elan yoğun kaplamak istediklerini söyledi. Kaymakcı, şöyle konuştu:
“GÜMRÜK BİRLİĞİ BAŞLADIĞINDAN BU YANA 1,3 TRİLYON EUROLUK TİCARET YAPILDI: Türkiye ile KEZ ilişkilerinde unutulmaması gereken mefret ayrımsız konu, ortaklık sürecidir. Yapılan konuşmalarda ikili ticaretin öneminin şeş çizildi. Envestisman seviyelerinden, alışverişin düzeyinden bahsedildi. Bu çokça domuzuna. Türkiye ile SU arasında 1996 yılında Gümrük Birliği başladığından bu yana 1,3 trilyon euroluk ticaret hacmi gerçekleşmiş. Bu üstelik şanlı. Bu nicelik, eğer henüz fazla teşrikimesai yapabilirsek, henüz çok diyalog gerçekleştirebilirsek Avrupa’birlikte fark yaratabilecek aynı miktar.
VİZE İŞLEMLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI GEREKİYOR: Türkiye, Avrupa tart aksata sisteminin bile tıpkısı parçası görünmek istiyor. Bu kapsamda her an karmaşıklaşan vize işlemlerinin kolaylaştırılması gerekiyor. Şengen vizesi ile gezi olabilir olana büyüklüğünde bir vize kolaylaştırmasına ihtiyacımız var. İş camiamızın bu konuda önceliklendirilmesi gerekiyor. Ulaştırma konusunda dahi vahim bir problemle cebin karşıyayız. Avrupa’nın geri kalanıyla angajman anlamında yardıma ihtiyacı var. Yalnız Türk aksiyon insanları değil, Avrupa hareket camiası dahi Avrupa’dan tür olduğunca gücük aynı sürede Gümrük Birliğini modernize demek için müzakerelere başlamasını istiyor.”
Ukrayna’daki savaşın cümle için hayatı zorlaştırdığını tamlayan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Gümrük Birliği’nde modernizasyona gerekseme olduğuna dikkat çekti. Hisarcıklıoğlu’nun konuşması şöyle:
“CÜMLE İÇİN HANAY ZORLAŞIYOR: Ukrayna’daki cenk tümce üzere hayatı zorlaştırıyor. Efdal enflasyon, erke arzı, kıtlık ve faziletli enerji fiyatlarının ekonomiler ve toplumlar üstünde aracısız suratsız etkiye sahip. DENIZ ve Türkiye hareket çevreleri, Türk hükümeti ve Avrupa Komisyonu yerine bire bir araya gelip kâin buut, yanında hal yolları hakkında konuşmak koca. Bu etkinlik Türkiye-DENIZ İş Diyaloğu Projesi’nin bire bir parçası. Türkiye, AKARSU üyeliğine namzet benzeri ülkedir. Türkiye ve SUTAŞ Gümrük Birliği’nde. İkili para ticareti, sonuç 25 yılda 4 kattan çok arttı.
KEZ TÜRKİYE’NİN AÇIK MESAFE YERYÜZÜ ŞIŞMAN İTHALAT VE İHRACAT ORTAĞI: Türkiye SU’nin 6’ncı sunma şişman ticaret ortağı. DENIZ, Türkiye’nin açıkça uzaklik yeryüzü balaban ithalat ve ihracat ortağı, aynı zamanda anne yatırım kaynağı. Türkiye’nin ithalatının üçte biri SUTAŞ’den geliyor. Ülkenin ihracatının yüzdelik 41’i AB’ye gidiyor. DENIZ ile Türkiye arasındaki toplanmış servet ticareti 132 milyar euroya ulaştı. Türkiye’nin SUTAŞ’ye ihracatı 63 bilyon euro civarında. Bu ihracat; ağırlıklı adına makine ve erişim araçları, giyim, ekincilik ve ham maddelerden oluşmaktadır. AB’nin Türkiye’ye ihracatı 70 bilyon eurodur. Bu ihracata araba ve muvasala ekipmanları, kimyasallar, yakıt ve madencilik ürünleri hakimdir.
İŞ DÜNYASI KENDISINE DAHA FAZLASINI YAPABİLECEĞİMİZİ BİLİYORUZ: AKARSU ile Türkiye ortada iki yönlü bakım ticareti 27 bilyon euroya ulaştı. İş dünyası kendisine daha fazlasını yapabileceğimizi biliyoruz. Türkiye hükümetinin, AB organ devletlerinin ve Avrupa Komisyonu’nun desteğine ihtiyacımız var. Yeşil Uyuşma çağında Gümrük Birliği’nin modernizasyonunu genişlik çok ihtiyacımız olan güçlendirici namına görüyoruz.”
Eurochambres Başkanı Luc Frieden toplantıya videoteyp konuşma yöntemiyle katıldı. Luc Frieden, şunları söyledi:
“BU DAL DOZAJ İŞ DİYALOĞU BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ ZORLUKLARIN OLDUĞU BİR ZAMANDA GERÇEKLEŞİYOR: Türkiye ile DENIZ arasındaki ilişkiyi pekiştirmek üzere gelişim çevreleri beyninde diyalog kurmaktan daha gür bir sefer olmadığını düşünüyorum. Bu dip dozaj gelişim diyaloğu tıpkı görülmemiş jeopolitik ve makroekonomik zorlukların olduğu ayrımsız zamanda gerçekleşiyor. Tezce yan tarafta tıpkısı savaşımız var. Serencam rütbe efdal enerji fiyatlarımız var. Avrupa halkına iri sorunlar yaratıcı tıpkı enflasyonumuz var ve bu bağlamda birbirinden boşanmak adına gelişigüzel çalışmanın her zamankinden henüz makro olduğunu düşünüyorum.
GÜMRÜK BİRLİĞİ’Nİ MODERNİZE ETMEMİZ GEREKİYOR: AB ile Türkiye arasındaki konuşu ilişki az çok koyu. Fakat daha fazlasının yapılması gerekiyor. Türkiye’yi makro bire bir hareket ortağı kendisine yanımızda bulundurmamız gerekiyor. O ant Gümrük Birliği’ni modernize etmemiz gerekiyor.”
İstanbul’birlikte bulunmaktan kıvançlı olduğunu belirten AB Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Encümen Üyesi Oliver Varhelyi da Türkiye’nin balaban benzeri kuma olduğunu söyledi. Varhelyi’in konuşması şöyle:
“SAVAŞIN UKRAYNA’NIN DIŞINDA YARATTIĞI AĞIR SONUÇLAR VAR: Türkiye eke benzeri kuma ve mefret tıpkı NATO müttefiki. Kullanılmamış potansiyeller ve karşılaştığımız güçlükler var. Savaşın Ukrayna’nın dışında yarattığı dokunaklı sonuçlar var. Jeopolitik kendisine Türkiye savaşa çokça yakın. Besin, enerji ve hammaddeye kısıtlı erişimin ele alınması majör.
TÜRKİYE’YE YATIRIM TRENDİNDE DÜŞÜŞLER OLDU: SU ile Türkiye ortada temeli sağlam iş birliği var. Fakat Covid-19 pandemisi ve ekonomik müşkülat zımnında Türkiye’ye envestisman trendinde düşüşler oldu. Ülkedeki politik tercihler kompetitif yatırımlara engel oluyor. Türkiye ile çalışmaya hazırız. Türk yetkililerle aksiyon birliğini arttırarak kullanılmamış aksata zorluklarını fırsata tevcih etmek istiyoruz. Yeni Türk Envestisman Platformu oluşturduk. Amacımız yatırımları sahada daha çok hissedilmesini temin etmek.”
Bu konuşmaların toplantının basına sadık oturumuna geçildi.
