Cumartesi haset İstanbul Uran Odası’ndaki (İSO) toplantıda, Dalan Bankası Başkanı Ağma Kavcıoğlu ile İSO Meclis üyeleri arasında yaşanan ‘pahalı yüreklilik’ tartışmasının yankıları sürerken Bankacılık Düzenleme ve Bakı Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı veriler, TL cinsi ticari kredilerin yüzdelik 30’unun döviz borcunu kapatmaya gittiğini gösteriyor. Konuyla ilgili, Çiy Turhan’ın Dünya’daki haberi şöyle: 

Tarz Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile İstanbul Uran Odası Meclis üyeleri arasında yaşanan krediye ulaşılamaması üzerinden sâdır tartışma TL cinsi ticari kredilerin nereye kullanıldığına yönelik sorunu yeniden alevlendirdi. Bankacılık sektörü kaynakları erdemli pahalılık ve kurdaki hareketler nedeniyle kredilerin şişman bir bölümünün pres sermayesi ihtiyacına yönlendirildiğine ilgi çekerken Bankacılık Aranjman ve Bakı Kurumu (BDDK) verileri tıpkısı kısmı ile dahi döviz kredisi borçlarının kapatıldığına meni ediyor. BDDK haftalık verilerinden yapılan hesaba bakarak rastgele 100 liralık TL cinsi ticari kredinin kısaca 30 lirası döviz kredisi borcuna muktebes durumda.

Bankacılık sektörü kaynakları yüzdelik 14 siyasa faizi uygulanırken döviz kurları ve yüzde 80’e müstenit enflasyonun ticari işletmeleri mali varlıklarını korumaya yönlendiriyor.

TL cinsi ticari güven faizleri de haziranda kalan makroihtiyati önlemler öncesine büyüklüğünde yüzde 20’ler seviyesinde seyrediyordu. Bu da ticari işletmelere TL cinsi krediyi gergin maliyetle kabul etme imkanı tanıyordu. Kaynaklar bu kaput kredi imkanının dahi döviz yükümlülüğünü kesmek ve kur dalgalanmalarına cebin elan kuvvetli durabilmeye yönlendirildiğine ilgi çekti.

Nema yüzdelik 20’nin altındayken itimat kullanımı hızlandı

Bankacılık Aranjman ve Bakı Kurumu verilerine bakarak yılbaşından bu yana TL ticari krediler 851.8 milyar teklik arttı. 31 Meyan 2021 itibariyle bankacılık sektörünün TL cinsi ticari güven büyüklüğü 1 trilyon 846 milyar 763 milyon lira seviyesindeydi. 22 Orak Ayı itibariyle nominal yüzde 46,1’lik artışla TL cinsi ticari kredilerin büyüklüğü 2 trilyon 698 bilyon 605 milyon liraya yükseldi. yılbaşında haftalık TL ticari yüreklilik hacmindeki artma sayı farkı 14 milyar teklik seviyesinde olurken küçük ay ile birlikte artma hızlandı.

Aile ayında Gestalt Bankası verilerine göre sayı farkı yüzde 25-26 seviyesinde olan TL cinsi ticari yüreklilik faizleri küçük ay ile birlikte düşüşe geçti ve martın önceki haftasında yüzdelik 20’nin de altına geriledi. Bu dönemde haftalık TL cinsi ticari kredi büyümesi 40 bilyon liranın konusunda geldi. Mayıs ayında dahi TL cinsi ticari kredi faizleri yönünü fevk çevirse üstelik yüzde .. geçen enflasyona rağmen yüzdelik 21-24 seviyelerinde kaldı. Ve ticari işletmeler faziletli enflasyonda TL ticari kredi faizlerinin düşük maliyetinden yararlandı. Mayıs ve haziranda 40 milyar dolardan henüz faziletli haftalık artışlar bile yaşandı ve BDDK ile Model Bankası’nın makroihtiyati önlemlerle getirdiği parasal sıkılaştırma hem TL cinsi ticari itimat faizlerini yüzde 30’a makul hareketlendirdi hem bile haftalık artışları gene 20 milyar liranın altına çekti. 22 Orak Ayı itibariyle TL cinsi ticari kredi faizleri kurumsal güven kartları dış yüzde 31,33 ile serencam 3.5 yılın zirvesinde bulunuyor.

Yılbaşından bu yana şirketlerin döviz kredisi borcu geriliyor

Aynı dönemde BDDK verilerine göre tüzel kişilerin döviz kredisi borcu ise geriledi. Yılbaşından bu yana döviz kredilerindeki düşüş 14.5 milyar doları olurken alelhusus TL ticari kredilerin erdemli hacimli arttığı mayısta döviz kredisi borçlarının genişlik acul azaldığı dönme oldu. 31 Aralık 2021 itibariyle hukuksal kişilerin döviz kredisi borcu 156 milyar 607 milyon dolar seviyesindeydi.

TL ticar kredi faizi düşük iken döviz kredisi borcu henüz aşkın azaldı

22 Temmuz itibariyle bu rakam 142 milyar 111 milyon dolara indi. Yani 14 bilyon 496 milyon dolarlık eksilme yaşandı. Döviz kredilerini ödemeyi ve karışan olamadıkları faziletli para şişkinliği zarfında düzey riskini azaltmayı hedefleyen tüzel kişilerin döviz kredisinde dünün dolar/TL kuruna göre kestirmece 260 bilyon liralık ayrımsız düşüş yaşandı.

TL cinsi ticari kredilerde tıpkı dönemde yaşanan 851 bilyon 842 milyon lira çoğalma göz önüne alındığında kabaca TL cinsi ticari kredilerin yüzdelik 30,5’inin döviz kredilerinin gabi ödemesinde kullanıldığı söylenebilir.

Alelhusus TL cinsi ticari güven faizinin bağan ve TL cinsi ticari kredinin haftalık kullanımının oldukça efdal olduğu april ve mayıs aylarında tüzel kişilerin döviz kredisindeki haftalık eksilme üstelik faziletli seyretti. TL cinsi ticari kredinin tıpkı haftada 61.8 milyar lira arttığı 29 Nisan haftasında döviz kredilerinde de 2.2 bilyon dolarlık düşüş görüldü.

Gerçeklik bölüm yurtdışı borcunu da kapatma çabasında

Eşkal Bankası verileri para dışı özel sektörün yurtdışı yüreklilik borçlarında de tenakus olduğunu ortaya koyuyor. Mayıs itibariyle mal dışı özel sektörün yurtdışından sağladığı toplam emniyet borcu 904 milyon 122 bin dolar geriledi. Ve Antrakt 2021’deki 98 bilyon 165 milyon 843 bin dolar seviyesinden 97 bilyon 261 milyon 720 bin dolara indi. Düşüş ise ince vadeli emniyet borcundaki 1 bilyon 40 milyon 316 bin dolarlık azalmadan kaynaklandı. Finans dışı hususi sektörün yurtdışından sağladığı gücük vadeli itimat borcu mayıs itibariyle yılsonuna göre 136 milyon 194 bin dolar yükseldi.

Ticari kredide almanak kur etkisinden arındırılmış tahaccüm yüzdelik 30

Makroihtiyati önlemler ticari kredilerde artım hızının bile yavaşlamasına bozukluk oluyor. Ticari kredilerde seviye etkisinden arındırılmış almanak büyüme yüzdelik 30’a indi. Bütün emniyet artım hızı ise tekrar düzem etkisinden arındırılmış yıllık kendisine yüzdelik 32,8 adına hesaplandı. 13 haftalık seviye etkisinden arındırılmış ve yıllıklandırılmış ticari emniyet artım hızı ise yüzde 28,5’e indi. Mecmu itimat artım hızı de 13 haftalık seviye etkisinden arındırılmış adına yüzde 37,73’e düştü.

TL cinsi ticari kredi faizi % 31,33 seviyesinde

Biçim Bankası verilerine bakarak TL cinsi ticari emniyet faizleri 22 Orak Ayı haftasında yüzdelik 31,33 ile Kasım 2018’den bu yana görülen yer yüksek seviyesine daha çok. Haziranın ikinci haftasıyla gelişigüzel hızlanan TL cinsi ticari güven faizlerindeki çoğalma sürerken yüzdelik 14’te 7 aydır çakılı bırakılan siyasa faizi göz önüne alındığında aradaki çalma açılmaya bitmeme ediyor. Bankacılık sektörü kaynakları güven faizleri ile siyasa faizi arasındaki makasın bu kadar teferruatlı süre ve bu büyüklüğünde açıldığı apayrı bir dönme olmadığına bile dikkat çekti.

Kavcıoğlu’nun ‘stokçuluk’ ithamına hisse senedi dünyasından tepkiler sürüyor

 

Ticari krediler yüzdelik 46 arttı

 

İSO toplantısında Bahçıvan ile Kavcıoğlu ortada tevettür yükseldi