Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye’nin dayanıklı toptan besin tedarik zincirleri kurulmasına müteveccih çalışmalarına enerjik şekilde devam ettiğini belirterek, “Toptan ekincilik ve gıda arzının sürdürülebilirliğine müteveccih ticaret ve geri hizmet politikalarının birlik dünyada etkin şekilde hayata geçirilmesi önemlidir. Tığ bu konuda Türkiye namına üzerimize düşeni yapıyoruz ve yapmayı dahi sürdüreceğiz.” dedi.
Bakan Muş, 91’inci İzmir Enternasyonal Fuarı kapsamında Tecim Bakanlığı himayesinde “Tarım Ticareti: Dayanabilen Küresel Gıda Hazırlık Zincirleri Kurulması” temasıyla planlı İzmir İş Günleri etkinliğine devre içi katıldı.
Konuşmasında toptan gıda kriziyle ilişkin sorunlara değinen Muş, bunlara Kovid-19 salgını ve jeopolitik sorunlar kabil şokların dahi eklendiğini söyledi.
Muş, iklim değişikliğinin ekincilik ürünleri üzerindeki etkisine ilgi çekerek, Türkiye’nin toptan ekincilik ürünleri ticaretinde net dış satımcı pozisyonuyla önemli tıpkı oyuncu olduğunu bildirdi.
Geçen iki yılda Kovid-19, Rusya- Ukrayna Savaşı, geri hizmet mesail, tedarik zincirlerindeki bozulmalar, idmansız özellik ile gıda ve enerji krizleriyle yüz yüze kalındığını hatırlatan Muş, bu gelişmelerin, cümle ekonomileri etkisi altına düzlük şişkinlik dalgasına etmen olduğunu dile getirdi. Muş, gelinen noktada 2022 yılında küresel ekonomide koskocaman bir yavaşlama beklendiğini kaydetti. Kovid-19 döneminde karşı karşıya kalınan hazırlık ve lojistik sorunlarının, ekincilik sektörünün önemini bir kez elan hatırlattığına belen eden Muş, tarım sektöründe lojistik maliyetlerinin düşürülmesinin kritik ağıl geldiğini ifade etti.
Muş, bir nice ülkenin azık tedariki açısından mühim otonomiyi tartışmaya, kendiliğinden yetebilmenin formüllerini aramaya ve buna müteveccih stratejileri hayata geçirmeye başladığına dikkati çekerek, “Geri Hizmet alanda yaşanan bu sorunlar, tedarik alanlarının çeşitlendirilmesinin, tedarikte elan andıran coğrafyaların öne çıkarılmasının ve tedarikin bölgeselleştirilmesinin önemini ortaya koymuştur. Bu kapsamda, ekincilik sektöründe bölgesel hareket birlikleri ve ortaklıkların geliştirilmesi üstelik nazik aynı önem kazanmıştır.” diye niteleyerek konuştu.
“Toptan teşrikimesai eke”
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın küresel tarım ve erke piyasalarında eskimemiş ayrımsız akse etkisi oluşturduğunu tamlayan Muş, ayçiçeği, buğday ve akdarı kadar ürünlerde yer yüce tedarikçiler beyninde düzlük düzlük bu iki ülkeden arzın kesintiye uğramasıyla toptan gıda krizi riskinin oluştuğunu anlattı. Muş, artan erke fiyatlarının bile kavi çokça ülkede kalan maliyetler zımnında üretimi durma noktasına getirdiğini tabir ederek, hele Rusya menşeli matbu ihracatının kesintiye uğramasının bile basılmış arzında sıkıntıya neden olduğunu bildirdi.
Bakan Muş, bu durumun, hem toptan mal fiyatları enflasyonunu henüz bile artırdığını hem da düşük gelirli ülkelerde gıdaya erişimi bati tıpkısı sevgili haline getirdiğini söyleyerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu geçerli durum içinde ülkemizin duruluk buluculuğunda Karadeniz’üstelik hayata geçirilen hububat koridoru, Ukrayna kökenli tahıl ve başka temel ekincilik ürünlerinin acun piyasalarına yeniden erişimini sağlamış ve global tıpkı besin krizinin önüne geçilmiştir. Tahıl koridoru etkisiyle buğday, darı ve günâşık kabil bir nice tarım ürününün fiyatları kavga öncesi dönemdeki seviyelere gerilemiştir. Bu akse örneğinde görüldüğü üzere, küresel teşrikimesai, önümüzdeki dönemde karşılaşılabilecek kullanılmamış risklerin aşılmasında ve gıda genişlik güvenliğinin sağlanmasında cesim ayrımsız amil olacaktır.”
“Ticaret kanalları yalınlık tutulmalı”
İklim değişikliğine mecbur sorunların de toptan ekincilik ve azık ürünleri arzı bakımından arz oylumlu güçlük arasında saha aldığını vurgulayan Muş, şunları kaydetti:
“İklim kaynaklı sivri tabiat olayları zımnında tarım üretiminde yaşanacak dalgalanmalar karşısında besin bildirme güvenliğinin sağlanması amacıyla ticaret kanallarının celi tutulması ve tarım ürünleri üzerindeki spekülasyonların minimuma indirilmesi ehemmiyet yeryüzü etmektedir. Bu çerçevede arsıulusal gelişim birliğinin geliştirilmesinin alelhusus ayrımlı tarım havzaları arasındaki ticaretin tıkır tıkır sürdürülebilmesi elzemdir. Mümasil iş birliği süresince yürütülecek küresel tıpkısı yöntem tasarımına ve uygulamasına ihtiyaç olduğu aşikardır. Bir Nice arsıulusal dokuma bu konuya eğilmiştir. İkili ve lehçe iş birliği modellerinin de bu süreçte enerjik olacağına inanıyoruz. Küresel tutum ve ticarette yaşanan bu kapalı dönemde Türkiye yerine dayanıklı küresel gıda tedbir zincirleri kurulmasına yönelik çalışmalarımızı ikili, çoklu ve haddinden fazla cepheli platformlarda etken şekilde sürdürmekteyiz. Global tarım ve gıda arzının sürdürülebilirliğine yönelik tecim ve lojistik politikalarının yekpare dünyada aktif şekilde hayata geçirilmesi önemlidir. Tığ bu konuda Türkiye yerine üzerimize düşeni yapıyoruz ve yapmayı birlikte sürdüreceğiz.”
