‘Tahıl Koridoru Anlaşması’nda eleştiri güneş ’19 Kasım’

Tahıl koridorunda evvel anlaşma 19 Teşrinisani’üstelik bitecek

IAOM Avrasya Başkanı Ulusoy: “Umarız 19 Teşrinisani’da diplomatik ilgiler hububat koridorunun devamı üzere lüzumlu şartları oluşturur”

Türkiye, hububat koridoruyla birlikte dünyanın tahıl üssü konumuna geldi”

“Türkiye, geçenek olmasa birlikte alternatifleri olan bire bir devlet”

“Türkiye tahılda geçtiğimiz sezona bakarak çok henüz faal stoklara eş”

SAMSUN – Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği Avrasya Kesim Başkanı Dr. Aziz Günhan Ulusoy, ‘Tahıl Koridoru Anlaşması’nın ’19 Teşrinisani’bile biteceğine ilgi çekerek, “Umarız 19 Son Teşrin’bile diplomatik ilgiler tahıl koridorunun devamı için gerekli şartları oluşturur” dedi.

Rusya’nın çekildiğini açıkladığı tahıl geçenek anlaşmasına, Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın devreye girmesiyle devam kararı alınmıştı.

Ulusoy, 24 Küçük Ay 2020’birlikte Rusya- Ukrayna savaşı başladığından itibaren erke kabilinden tahıl sektörünün birlikte bildirme haddinden fazla etkilenen alan olduğunu hatırlatarak, 19 Kasım’bile önce anlaşmanın biteceğine dikkat çekti. 1 Ağustos tarihinde tahıl koridorundan sevkiyatlar başlayana kadar 5 kamer süresince Ukrayna’dan tek sevkiyat gerçekleştirilemediğini belirten Ulusoy, “Bu dönemde tam dünyada hububat fiyatlarının yüzde 60’a büyüklüğünde yükseldiğini gördük. 22 Temmuz tarihinde gerçekleştirilen hububat koridoru antlaşması ile 1 Ağustos’ta başlayan sevkiyatlarla piyasa üs bir inhilal yaşadı. 29 Ekim tarihine büyüklüğünde 408 tane gemiyle 9 milyon 350 bin tonluk tahıl koridorundan sevkiyat gerçekleşmişti. Bu gerçekleşen sevkiyat içerisinde en çok ihracat yapılan 3 ülkeye baktığımızda yüzdelik 19’unun İspanya, yüzdelik 13’ünün Türkiye, yüzde 9’unun bile İtalya olduğunu görüyoruz. Işaret desenine baktığımızda 4 milyon tonluk mısır sevkiyatı, 2 buçuk tonluk buğday sevkiyatı ardında birlikte besili tohumlar, arpa, yemleme hammaddeleri kadar mahsulat geliyor. Ukrayna’nın hububat koridorunun çıkışlarında bu üzere mahsulat geliyor. Rusya’nın tahıl koridorunu durdurmasıyla piyasalar çabucacık buna tıpkısı yanıt verdi. Cumhurbaşkanımızın konuya dakikasında müdahil olmasıyla bu sorunun çözülmesi piyasalarda tekrardan ayrımsız rahatlamaya sebebiyet verdi” diyerek konuştu.

Ancak şuan antlaşmanın kesim süresinin tekrar aynı darboğaz olarak durduğunu vurgulayan Ulusoy, “19 Teşrinisani’de önceki ant bitecek. Rusya’nın de açıklamaları var. ’19 Son Teşrin tarihine gelindiğinde şartlara bakacağız’ diye açıklamaları var. Nedeniyle şuan koridorun küşade olmasıyla sektördeki herkesin tıpkı memnuniyeti küçümseme konusudur. Umarız 19 Teşrinisani’de diplomatik münasebat tahıl koridorunun devamı üzere zaruri şartları oluşturur” şeklinde konuştu.

Dünyanın arz oylumlu gündemi ‘dinginlik’

Resesyonun şu anda dünyanın yeryüzü kocaman gündemi olduğunu kaydeden Ulusoy, şöyle bitmeme etti: “Enflasyonu abanmak üzere artırılan faizler şu anda ekonomileri soğutuyor. Bizim tahıl sektörümüz yer tarafında yaşanan bu şoklardan belde Rusya-Ukrayna ve kuraklık dolayısıyla bizim fiyatlarımız farklı ürünlere oranlara pandemi sonrası kazandığı ivmeyi kaybetmedi. Bu koridorun kapandığı dönemde bu yer için majör bire bir yepyeni demektir. Fiyatların yüzdelik 10’a büyüklüğünde akım yaptığını oradan sonraları gene gevşediğini görüyoruz. Bu birlikte bize 1 sene önceki durumdan dinginlik şartları zımnında biraz elan mütehammil fiyatlar görebileceğimizi gösteriyor. Acun üzerindeki bu para miktarının bu resesyondan çevre giderek azalmasından dolayıdır.”

Türkiye’da un sektörü

Türkiye’birlikte, un sektöründe şahıs büyüme hızının üzerinde tıpkısı büyüme görüldüğünü belirten Ulusoy, “85 milyonluk nüfusumuz seçme sene 1.2, 1.3 artarken un pazarı üstelik 1.6 ile 1.8 beyninde tahaccüm gösteriyor. İhracat tarafına döndüğümüzde Türkiye ayrıntılı yıllarda dünyanın en nazik un ihracatçısıdır. 2014 yılından beri bu birinciliği korumaktadır. Fakat 3 buçuk milyon tonluk zirve ihracatımızı 2018 yılında yapmışken 2021 yılını 3 milyon titrem ile kapattık. Şu anda 2022 yılının gidişi birlikte bu 3 milyon tonu çabukça tezce yakalayacak şekildedir. Eylül sonuna baktığımızda geçen seneye bakarak cirim kendisine yüzdelik 5’lik aynı düşüş var. Hacim kendisine baktığımızda yüzde 27’lik bire bir dış satım görüyoruz. 2022 yıl sonunda 1 buçuk milyar doları un sektörü ihracatta yakalamayı hedefliyor” açıklamasında bulundu.

Ulusoy, şunları söyledi: “Türkiye dünyadaki nazik ithalatçılara baktığımızda Akdarı, Endonezya, Çin’in peşi sıra 4. sırada geliyor. 9 milyon tona mümasil tıpkı ithalatımız var. Bittabi bu ithalata biz hep yanında ihracatla gelişigüzel bakıyoruz. Az Buçuk önceki anlattığımız un ihracatı gibi makarna, bisküvi, bulgur kadar kamu buğday mamulleri ihracatları ithalatla gerçekleştiriliyor. Zımnında bu ithalatın yaklaşık 6 milyon tonluk kısmı ihracata yöneliktir. 2 buçuk 3 milyon tonluk kısmı ise yurt içi tüketime yöneliktir. Bu üretimimizde eksiklik olduğu senelerdedir. İçinde bulunduğumuz sene TÜİK’in ikinci bitkisel istihsal tahminine göre 19.8 milyon tonluk bire bir üretimimiz küçümseme konusudur. Arazi Mahsulleri Ofisi’nin sıkı içinden satın aldığı 7 milyon tondan aşkın bire bir tahıl meze konusudur. Zımnında tahıl koridorunu gelişmelerini aynı arada değerlendirdiğimiz de Türkiye geçtiğimiz sezona bakarak bu mevsim çokça henüz güçlü stoklara cemaat olduğunu söyleyebiliriz”.

Türkiye dünyanın tahıl üssü

Ulusoy, Türkiye’nin hububat koridoruyla gelişigüzel dünyanın tahıl üssü konumuna geldiğine üstelik dikkat çekti. Ulusoy, “Bu koridorun sunma eleştiri yönü dünyanın buğday arzına sağlamış olduğu yardım. Çünkü Ukrayna’bile üretilmiş ürünler dünyaya ulaşamadığında dengeyi seçmek tür değil. Sıra sebebiyle bu denge için çokça kocaman bir adım atıldı. Türkiye, parçalanmamış dünyaya bu gıdadaki krizi aşacak bire bir fırsatı verdi. Hububat koridorundan yapıt sevkiyatı gerçekleştirilen ülkeler arasında, 1.8 milyon tonla İspanya bir numara, Türkiye 1.3 milyon ton ile ikinci sıradadır. Türkiye bu anlaşmanın hem garantörlüğünü yaptı hem birlikte koca miktarda ürünü bu koridordan temin etti. Sınırlanmış olduğu dönemde başka alternatif hazırlık ülkeleri ile görüşmeler oldu. Türkiye, koridor olmasa üstelik alternatifleri olan tıpkısı ülkedir. Bu yıl rekolte yağışlar sebebiyle güzeşte seneden henüz iyi, koridorun merbut olduğu durumda üstelik bizim apayrı ülkelerden dış alım takviyesi ile dengeyi mizan şansımız var. 19 Teşrinisani’dahi sona eren anlaşmada, Türkiye Ukrayna’bile yüklenecek ve yüklenmiş gemilerin kontrolünü fail Omuz Omuza Arama Merkezi’ne sülale sahipliği yaptı. 19 Kasım sonrasında, anlaşmanın devam edip etmeyeceği, ederse ne şartların arttırma olacağı bilinmiyor. Ama yorumlar ortada, doğalgazda öngörülen kabilinden, Türkiye’nin ürünlerin indirildiği, depolandığı ve yeniden gönderildiği bire bir transit dideban namına kullanılması birlikte var. 8.5 milyon tonluk lisanslı antrepo kapasitesi, limanlardaki depolama kapasitesi ile Türkiye’nin bunun yapabilecek ehliyetli bire bir altyapısı var. Türkiye, koridordan tehlikesiz olunamadığı ayrımsız durumda böyle benzeri rolü bile üstlenebilir” ifadelerini kullandı.

“2029 yılında Türkiye’nin genişlik balaban tarımsal uran ve besin şirketi olmayı hedefliyoruz”

Türkiye’nin Borsada muamele gören tek un üreticisi Ulusoy Un, Samsun Birleştirme Gıda Uran’bile hayata geçirdiği 50. Sene Üretim Tesisi’yle gelişigüzel buğday el işi kapasitesini 900 ton/günden 3 bin 925 titrem/güne çıkardı. Halka sunu olduğu Kasım 2014 yılından bu yana buğday el işi kapasitesini 4,5 itmam artıran Ulusoy Un’un hedefi, 2029 yılında Türkiye’nin bildirme iri zirai endüstri ve azık şirketi gelmek.

Ulusoy Un Yönetim Kurulu Başkanı Ulusoy, firması üzerine şu bilgileri verdi:

“1969 yılında Ulusoy Besin ile başlayan gıda sektöründeki faaliyetlerimiz, 1989 yılında Ulusoy Un’un kurulmasıyla sanayi alanında birlikte bitmeme etti. Bugün Ulusoy Un’un Samsun’de 2085 ton/dönüş, Çorlu’dahi 400 ton/dolaşma, Aydın’da 640 titrem/periyot ve Ankara’da 800 ton/bölüm girmek 4 üretim tesisinde bütün 3 bin 925 titrem/aktarılma buğday el işi kapasiteli üç fabrikası ve 300 bin tondan fazla tahıl stoklama kapasitesine sahip sarpın, antrepo ve serbest bölge depoları bulunmaktadır. Ulusoy Un yerine bölüt bildirme sonrası dönemde yatırımlar noktasında 3 modül balaban hamlemiz oldu. Birincisi Samsun Gıda Organize Uran Bölgesi’nde kullanılmamış kurmuş olduğumuz 50. Yıl Üretim Tesisimizdir. İlk etabına Mesafe 2019’da devreye aldığımız 50. Yıl Üretim Tesisimizin 4. ve serencam ünitesini da 2022 Haziran ayında devreye alarak projenin istihsal hatları kısmını tamamladık. İkinci heybetli kadem, Çelikli/ Kırıkkale, Alaca/ Çorum ve Yozgat/Sorgun’daki 3 lisanslı depomuzda 169 bin titrem depolama kapasitemizin olması. Üçüncü kocaman aşama ise Söke A.Ş.’nin satın alınmasıydı. Türkiye’nin şu anda konsolide yerine en iri un istihsal kapasitesine eş firmasıyız.”

Şu dakika un sektörünün en yenilikçi tesisine eş olduklarının altını çizen Ulusoy, hedeflerinin 2029’de Türkiye’nin sunma büyük zirai sanayi ve azık şirketi haline karışmak olduğunu sözlerine ekledi.