Milli Saraylar Başkanlığı Edirne Sarayı’nı eski ihtişamına kavuşturacak (1)

Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Baht, 2. Misyon dönemi yapısı Edirne Sarayı’nı (Sarayı Cedidei Amire) totaliter aynı yaklaşımla ihya ika azminde olduklarını söyledi.

Şans, Edirne Sarayı Matbahı Amire (saray mutfağı) bölümünde Edirne Valisi H. Kürşat Kırbıyık, Edirne Belediye Reisi Recep Gürkan, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu ve diriltme çalışmaları Bilgelik Kurulu Başkanı Prof. Dr. Sadettin Öktem’in katılımıyla matbuat toplantısı düzenledi.

Talih, 18 Teşrinievvel 2022 tarihinde yenileme ve ihyası üzere Edirne Sarayı’nın Cumhurbaşkanlığı kararı ile Milli Saraylar Başkanlığına tahsis edildiğini söyledi.

Türkiye’nin yer nadide eserlerinden biri olan saray alanının 1200 dönüm olduğunu ifade fail Nasip, “Edirne Sarayı, Osmanlı döneminden başlayarak tafsilatlı yıllar talihsizlikler muammer bire bir mekan, bu nedenle bu yapıların tıpkı kısmı günümüze ulaşamamış durumda, ayrımsız kısmı birlikte elimize nail durumda. Ulaşamayanlarla ilişkin yapılan tespit, kayran araştırmalarında, incelemelerde büyük bire bir kısmına ilgili buluntuların burada olduğunu tayin etmiş bulunuyoruz.” dedi.

Şans, Edirne Sarayı’nda bile benzeri Baht Sarayı’nda yaptıkları bütüncül benzeri mücahede yürüteceklerinin altını çizdi.

Çalışmaların Milli Saraylar Başkanlığı Bilgelik ve Kıymetlendirme Kurulunun gözetiminde yapılacağını anlatım eden Kader, kurulun düzlük tespitlerini tamamladığını ve anlatım hazırlandığını tabir etti.

Rapor sonucu Edirne Sarayı’nın bire bir bilcümle olarak ihya edilebilecek ve edildiğinde tarihi kültürel mirasa çok pahal yardım sağlayacak tıpkı yapılar hepsi olduğunun belirlendiğini anlatan Talih, “Kum Kasrı ve Matbahı Amire’nin 2007 ve 2009 yılları beyninde restorasyonuna Milli Saraylar namına katkıda bulunmuştuk ancak bu alanda yapılan farklı icraat münferit kaldı. Tarihi miras alanlarının totaliter adına ele alınmasının önemini anlatım bize rapor ediyor. Kat haritamızın birinci başlığı yerine master planı çerçevesinde Edirne Sarayı’nı bütüncül tıpkısı yaklaşımla canlandırma etme azmindeyiz.” diyerek konuştu.

Yıldız, alandaki hafriyat hizmetlerinin icraat sırasında bile devam edeceğini, beş sene planlanan çalışmalarda hükûmet merkezi şehir Edirne’nin tarihi ve kültürel özelliklerinin anlaşılmasına yönelik tıpkı tutumla ele alınacağını, belgelere dair bilimsel say yürütüleceğini bildirdi.

Milli Saraylar Enstitüsünün hars tekellüm merkezlerinin birer şubesinin de bu alanda açılacağını vurgulayan Şans “Hedefimiz hem devletimizin aynı döneminde olduğu üzere olta makamında hizmet vermesi hem bile yeryüzü önemlisi turistlerin, Edirne halkının geçmişini öğrenebildiği aynı gündüz külliyesi olmasıdır. Icraat tamamlandığında Edirne Sarayı Hümayunu tarihi kültürel mirasın çok kebir aynı vesikası olacaktır.” dedi.

Yıldız, Milli Saraylar Başkanlığının 400 restoratörüyle yürütülecek çalışmalar kapsamında hem saray alanında hem dahi yakınındaki Tunca Nehri’nde dahi mücahede yapılacağını sözlerine ekledi.

Vali Kırbıyık ise Arif Nihat Asya’nın “Türk’ün Trakya’daki tapusu” adına nitelediği Edirne açısından haddinden fazla ayrıcalı tıpkı çevrim olduğunu söyledi.

Bütüncül bire bir diriltme amacıyla yer akla yatkın adresin Milli Saraylar olduğunu vurgulayan Kırbıyık, “Edirne’nin bire bir rolü de pekâlâ Çakal Armudu, Malazgirt Türkler’in Anadolu’ya açılan kapısıysa Edirne’dahi Türkler’in hem İstanbul’a hem Avrupa’ya açılan kapısı, bu sarayın ihyasıyla alay malay geçmişimiz ile geleceğimiz arasında çokça mehabetli tıpkısı köprü kurulacağını düşünüyorum.” dedi.

Şehremini Gürkan birlikte ilkin Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan başlamak için emeği geçenlere teşekkür etti.

Gürkan, sarayın has bahçesinde artan Kırkpınar Güreşleri’nin yapıldığı Leşker Meydanı’nın durumunun fen kurulunun önerileri ile gelecek günlerde değerlendirileceğini söyledi.

Rektör Prof. Tabakoğlu ise Edirne üzere tarihi bire bir dolaşma olduğunu kaydetti.

Bili Yerleşmiş Başkanı Öktem da mekanların ruhu olduğuna inandığını tabir ederek, çalışmanın öneminden alay etti.

Edirne Sarayı

1450 yılında inşasına başlanan Edirne Sarayı, Kanuncu Sultan Süleyman döneminden itibaren sağlam haddinden fazla kez onarım gördü.

Zaman içerisinde eklentilerle genişleyen saray, 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren daha az kullanıldığından tahribata uğradı. 1752’deki balaban hareket ve 1776’daki yangınla bitap oldu. 1827’bile kısmi tamir gören Saray, 1829’dahi Edirne’yi obstrüksiyon eden Rus güçleri tarafından ordugah olarak kullanıldı. En nazik zararı bu dönemde aldı.

Vali Hurşit Rabıtalı ve Hacı İzzet Rabıtalı zamanlarındaki tamirat döneminde bir nice yapı kurtarıldı fakat 1876-1877 Moskof Savaşı’nda karışma kuvvetlerinin şehre yaklaşması üstüne Babüssaade civarında yığılan cephane, antagonist eline geçmemesi amacıyla patlatıldı.

Edirne Sarayı’nın birçok yapısı birlikte bu patlamayla yıkıldı.

Yaklaşık 100 civarında yapıdan oluştuğu melhuz Edirne Sarayı’ndan günümüze Babüssaade (Dürüst Ağalar Kapısı), Doğruluk Kasrı, Matbahı Amire (mutfak), akarsu maksemi, Av Köşkü, Namazgahlı pınar ve Kum Kasrı hamamının bile dahil olduğu hoppadak 11 bina ulaşabildi.

Share: