Esenlik Bakanlığı Koronavirüs Fen Müesses Üyesi Prof. Dr. Keskin Kişmiri, mabeyin ayının ortası ve ev başında gine Kovid-19’da artım olma ihtimali bulunduğunu, enflüanza aktivitesinin de kasımda başlayarak hemencek yükseldiğini belirterek, aşılama olunması ve maske takılması uyarısında bulundu.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Yavru Sağlığı ve Hastalıkları Marifet Dalı Akademisyen bile olan Prof. Dr. Keder Kara, AA muhabirinin, küsurat dal solunum yolu enfeksiyonlarına ilgili sorularını yanıtladı.

Şu anda dolaşımda birbirinden ayrımlı arka solunum yolu enfeksiyonlarının bire bir arada bulunduğunu tamlayan Yağız, genellikle ortamda bilge olan enfeksiyonların değme sene tıpkı takvim dönemlerinde kendini gösterdiğini, fakat bunun Kovid-19 salgını sürecinde değiştiğini söyledi.

Esmer, kibir akıntısı evet da tıkanıklığı, geçit ağrısı, fasılalı öksürük, yetişkinlerde belli belirsiz ve çocuklarda elan yüksek ateşle kendini gösteren peş solunum yolu hastalıklarına alelumum 100’den çok virüsün defa açabildiğini ancak bazılarının çokça elan enerjik olduğunu vurguladı.

Üst teneffüs yolu enfeksiyonlarının, eylül-mayıs ayları arasında görüldüğüne dikkati calip Yağız, şu bilgileri verdi:

“Salgından geçmiş dönemlerde, okulların da açıldığı eylül ayında önce kendisine en çok viral enfeksiyonlardan olan soğuk algınlığının yer şişman nedenlerinden Rinovirüs ile karşılaşırdık. Rinovirüs, genellikle eylül-ekim aylarında, ekim-meyan arasında ise dip ve ast teneffüs yolu enfeksiyonlarına misil açan parainfluenza başlardı, fasıla-mart ayları ortada RSV (Respiratuar Sinsisyal Virüs) görülürdü. Gribe neden olan influenza virüsünün başlangıcı birlikte ara ayında tamam, nisan ayına kadar sürer. April-mayıs kadar gine Rinovirüs aktivitesi görülür ve yaz aylarıyla birlikte azalarak biter.”

“Sair virüsleri görmediğimiz kısaca 2,5 yılı geçirdik”

Kovid-19 salgınında ise ilk kez karşılaşılan bu virüsün tek başına hakimiyet sağladığını ve bu dolaşma süresince diğer solunum yolu enfeksiyonlarının neredeyse tek aktivitesinin olmadığını söyleyen Yağız, “Hem alınan önlemler hem birlikte Kovid-19’un dolaşımda haddinden fazla bilge olması, ortamdaki yegâne çalıştıran virüs gibi davranması nedeniyle farklı virüsleri görmediğimiz kestirmece 2,5 yılı geçirdik. Hele ağustos ayından sonra Türkiye’birlikte salgından ilk bunaltıcı görülen başka virüsler arttı.” diyerek konuştu.

Bunun olgun insanlarınca öngörüldüğüne ancak bu kadar ağır seyredeceğinin beklenmediğine bel fail Karaca, bu virüslerin çokça aceleci tıpkısı antre yaptığını ve haddinden fazla sayıda kişiyi tutkun ettiğini söyledi.

Yağız, “Türkiye özelinde sabık haftanın verilerine bakarak, Rinovirüs bir numara tam, ikinci tam parainfluenza ve bunun arkasında de grip ve sevimsiz algınlığına analog şikayetlere neden RSV geliyor, altlarda dahi enflüanza (influenza), serencam sırada ise Kovid var.” dedi.

“Çocuklarda faziletli elem 10-14 bölüm sürebiliyor”

Kovid-19’un çıktı yetişkinleri etkilediğine, pespaye yaş gruplarında hastalığın çokça hafif seyrettiğine dikkati çekici Yağız, şu bilgileri paylaştı:

“Şu anda dolaşımda olan virüsler ise çocukları daha bati etkiliyor. Çünkü, kayırıcı teneffüs yolu enfeksiyonlarının özelliği şudur, bu virüsle henüz ilk tanışmadıklarından evvel onlar etkilenir ve elan aşkın ateşleri yükselir, iyileşme süresi henüz mufassal sürer. Yetişkinlerde ise bunlar elan hafif olur, 3-5 dönem bitmeme boy bos, 6-7 sonradan ise ağız ağıza iyileşir. Salgın öncesinde çocuklarda iyilik süreci 10 aktarılma sürerdi, ancak bu virüslerle 3 yıldır karşılaşılmadığından efdal keder 10-14 gün sürebiliyor.”

Kara, Türkiye’üstelik orak ayı-ağustos aylarında Kovid-19’un haddinden fazla ağır sıklet geçirildiğini anımsatarak, “O dönemden bugüne hastalığın koruyuculuğu yaklaşık 3,5 ay sürüyor. Bu durumda mabeyin ayının ortası ve aile ayının başında esasen Kovid-19’dahi artma olma ihtimali var. Grip aktivitesi birlikte kasım kocaoğlan kabil başladı ve derakap yükseldi. Bu nedenle, önümüzdeki haftalarda çokça elan titiz olunması gerekiyor.” uyarısında bulundu.

“Yetişkinler virüsü 3 dolaşma, füru ise 10 aktarılma boyunca bulaştırabiliyor”

Çor riskinin azaltılmasında arz muhteşem tedbirin dehalet ve telkih olduğunun altını çizen Kişmiri, Kovid-19 üzere anımsatma dozlarının yaptırılmasının önemine değindi.

Kara, “Akıbet dozun üstünden 6 ay geçtiyse, katiyetle hatırlatma dozunun yaptırılması gerekiyor. Hatırlatma dozunun tıpkı an önce geciktirilmeden yaptırılması, dehalet amacıyla balaban önem taşıyor. Enflüanza için dahi seçme yıl içeriği yenilenen aşının yaptırılması öneriliyor.” diye niteleyerek konuştu.

Tıpkı kişide ani aşkın virüsün görülebileceğine da dikkati çeken Yağız, şunları kaydetti:

“Ayrıca, seyrek da olsa iki virüs tıpkısı arada görülebilir. İki virüs şayet beraberinde dirimsel ve bir anda hastalığa neden olursa, henüz ciddi klinik aynı tabloya yol açabileceğini düşünmemiz gerekiyor. Bu nedenle, 65 gözyaşı üstündekilerin, 5 gözyaşı altındakilerin ve önsezi, akciğer, şeker kabil kronik hastalığı bulunanların grip aşılarını ve Kovid-19 amacıyla üstelik hatırlatma dozlarını yaptırmaları gerekiyor.

El hijyeni çokça mefret. Kovid-19 damlacık yoluyla bulaşıyor, masa kabilinden ortamlarda faal kalmıyor amma enflüanza virüsü enerjik kalabiliyor. Bu nedenle grip virüsünün bulunduğu tıpkısı masaya dokunduktan sonra ağzına, gözüne ya da burnuna götürdüğünde virüsü alabiliyor. Onun üzere kesinkes torunlar teneffüslerde ve eve geldikten sonra ellerini yıkamaya özen göstermeli. Yetişkinler virüsü 3 bölüm, ayrıntılar ise 10 dönem süresince bulaştırabiliyor. Hastalık bulgusu olduğunda evde izolasyonda yatmak makro. Bir eksantrik tedbir kendisine mecbur ortamlar çağ içinde havalandırılmalı. Sınırlı ortamlarda kabil olduğunca bu dönemde peçe takılmalı.”