Antalya Tecim Borsası ve Antalya Tarım Konseyi Umumi Heyet Başkanı Uca Aşılanmamış, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Haziran ayı tarımsal girdi fiyat endeksini (TARIM-GFE) değerlendirdi.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi Umumi Heyet Başkanı Yüce Çandır, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Haziran kocaoğlan tarımsal girdi kıymet endeksiyle ilgilendiren, TARIM-GFE’nin maaş yüzde 7,92 ve almanak yüzdelik 134,96 olarak car edildiğini belirterek, “Bu rakamlar, endeksin açıklanmaya başlandığı 2015 yılından bu yana yıpranmamış rekorlar yerine kaydedilmiştir. Aylık yüzde 7,92 rakamı, haziran aylarının yeryüzü yükseği olurken; yıllık yüzde 134,96 rakamı ise 2015 yılından beri mecmu ayların arz yükseği olmuştur” dedi.
TARIM-GFE’nin ayrıksı para şişkinliği rakamlarını benzeri ay rötar ile takip ettiğini tamlayan Aşılanmamış, rakamlar göz önüne alındığında tarımsal maliyetlerde yükseliş eğiliminin devam edeceğinin görüldüğünü kaydetti. Çandır, “Burada esas ülkü, tarımsal maliyetlerdeki artma hızının zirai üretici fiyatlarındaki artım hızından erdemli kalmaya devam etmesidir. Bu eğilimin devamlılık göstermesi, ekincilik kesiminin fakirleşmesine amil olmaktadır. Bu nedenle bu eğilimin tersine çevrilmesi zorunludur” değerlendirmesinde bulundu.
En faziletli çoğalma matbua ve enerjide
Haziran kocaoğlan TARIM-GFE’dahi tarımda makbul mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzdelik 8,33 ve yıllıkta yüzde 145,32’lik artım ilan edildiğini tamlayan Komutan Çandır, aylıkta tohumda yüzdelik 0,50, enerjide yüzdelik 20,71, gübrede yüzdelik 2,28, ilaçta yüzde 1,85, veteriner hizmetlerinde yüzde 0,13, yemde yüzdelik 7,26 artım olurken, yıllıkta tohumda yüzdelik 46,04, enerjide yüzde 228,03, gübrede yüzde 233,89, ilaçta yüzde 100,68, baytar hizmetlerinde yüzdelik 31,88, yemde yüzdelik 145,70 artış olduğuna dikkat çekti. Çandır, tarımsal yatırıma ulama sağlayıcı para ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 4,57 ve yıllık yüzdelik 72,30’luk artma ilan edildiğini belirtti.
TÜİK’in Haziran kocaoğlan zirai yetiştirici değer endeksi TARIM-ÜFE’yi mahiye yüzdelik -0,66 ve yıllık ise yüzdelik 148,90 yerine ilan ettiğini anımsatan Komutan Şanlı Çandır, “Zirai faaliyetlerde bulunanlar açısından sonuç ayrımsız almanak eğilim daim sektörün aleyhine seyrederken, iki mahiye iyileşmenin arkası sıra Haziran ayında kısık tıpkı aleyhte ayırt esasen oluşmuştur” dedi.
Yurt içi ve elverişsiz dışı müstahsil enflasyonlarının (Yİ-ÜFE) tarım sektörünü dolaylı yerine etkilediğini belirten Aşılanmamış, Haziran ayında açıklanan mahiye yüzde 6,77 ve almanak yüzde 138,31 düzeyindeki Yİ-ÜFE ile aylık yüzde 9.18 ve almanak yüzde 110,66 düzeyindeki daraç dışı üretici enflasyonunun sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte dahi taşıyacağını gösterdiğini rapor etti.
Mevsimsel düşüş
Haziran’da tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzdelik 4,95 ve yıllık yüzde 78,62 ilan edildiğini anımsatan Aşılanmamış, işlenmemiş azık enflasyonunun Haziran’da aylık yüzdelik -3,35 ve almanak yüzde 91,65; gözyaşı meyve göveri enflasyonunun ise mahiye yüzde -15,20 ve yıllık 78,32 namına zar edildiğini belirtti. Aşılanmamış, enflasyonda mevsim etkisinden kaynaklı Mayıs, Haziran ayında düşüş görüldüğünü söylerken, sonbahardan itibaren düşüşün sona erebileceği uyarısında bulundu. – ANTALYA
